NOS Nieuws
Een bonte stoet van met bloemen versierde praalwagens is vanochtend vanuit Noordwijk naar Haarlem vertrokken.
Het Bloemencorso Bollenstreek is een van de grootste corso's in Nederland en trekt volgens de organisatie normaal meer dan een miljoen bezoekers. Dat is naar verwachting dit jaar niet anders, hoewel er vooral op de open stukken een koude wind staat.
"Ik ben er speciaal voor naar Nederland gekomen", vertelt een Zweedse bezoekster bij Omroep West. Het echtpaar Gardner uit de Amerikaanse stad Boston is er ook, samen met hun al wat oudere moeder. Zij zit bibberend in de meegenomen tuinstoel op de boulevard van Noordwijk, maar geniet naar eigen zeggen met volle teugen.
De organisatie van het jaarlijkse corso spreekt zelf van het "grootste lentefeest". Dorpen in de Bollenstreek zoals Lisse, Hillegom en Sassenheim veranderen een keer per jaar in een vrolijk en kleurrijk geheel. Soms zijn de praalwagens gewijd aan een serieus thema. Op een van de wagens staat bijvoorbeeld Willem Buser, alias Rinus de redder. Hij probeert surfer Jaap uit de zee (van bloemen) te redden. De wagen is bedoeld om het werk van de Koninklijke Nederlandse Reddingsmaatschappij KNRM onder de aandacht te brengen.
Olifantenfestival
De winnende praalwagen van dit jaar is Olifantenfestival Corsogroep van de Corsogroep KAVB Hillegom-Haarlem, naar een ontwerp van bloemsierkunstenaar Michael van Namen.
Het zijn niet alleen de bonte praalwagens maar ook de fanfare- en muziekkorpsen die voor sfeer zorgen. Hier en daar wordt voorzichtig op straat gedanst. In Sassenheim vindt naast het 'grote' corso ook een kindercorso plaats, waar de kleintjes hun met bloemen versierde fietsen, steps en driewielertjes showen.
De bollenteelt heeft niet altijd een goede naam, vooral vanwege het gebruik van insecticiden. Een grote uitzondering is de praalwagen van de provincie Noord-Holland, waarop de hyacinten van bollenboer John Huiberts (62) uit Sint Maartensbrug zijn aangebracht. Hij is naar eigen zeggen pionier op het gebied van biologisch bollenkweken.
"Ik sta hier wel met gepaste trots", zegt Huiberts vlak voor het vertrek van de praalwagen bij NH. Elf jaar geleden gooide hij het roer om en besloot hij geen insecticiden meer te gebruiken. "Ik zag dat de grond achteruitging en wij bodem-gebonden ziektes hadden waar we niet van af konden komen met de chemie", stelt Huiberts. "Ik ben op een cursus gegaan over bodemecologie en het bleek dat we heel anders moesten gaan boeren."
Goede schimmels
Eenvoudig gezegd werkt de bollenboer nu met wat hij noemt 'goede schimmels en goede bacteriën' rond de wortel van de bol. "Die geven voeding én beschermen tegen ziekte en zeer. En tegen negatieve invloeden", aldus Huiberts.
Net nadat hij begon met biologisch boeren moest Huiberts genoegen nemen met minder opbrengst. Inmiddels stijgt het aantal bloemen dat hij kan kweken weer. Maar eerlijk gezegd maakt hem dat niet zoveel uit. Hij voelt zich nu meer dan vroeger kweker in de ware zin van het woord. "Dat betekent dat je er niet altijd het maximale kunt uithalen, maar het zij zo", aldus Huiberts. "Ik word er heel gelukkig van."
De stoet inclusief de wagen van de provincie Noord-Holland doet de hele dag over de 42 kilometer lange route tussen Noordwijk en Haarlem. Morgen worden de praalwagens in de binnenstad van Haarlem tentoongesteld.
Bijna al het openbaar vervoer in Nederland staat vanavond om 22.30 uur drie minuten stil, een week nadat een conducteur van de NS werd mishandeld in een trein tussen Den Haag en Delft.
De conducteur werd vorige week volgens vakbond VVMC van de trap gegooid, geslagen en geschopt. Ze brak daarbij haar arm en deed aangifte bij de politie. Een jongen van 15 is de enige verdachte.
De NS en vakbonden vragen al langer aandacht voor het toenemende geweld in treinen. "We hopen hiermee een signaal aan de maatschappij af te geven: 'dit is niet normaal meer'", zegt hoofdconducteur bij NS International Johan Dupain.
Marjan Bakker is vijf jaar hoofdconducteur en kan hierover meepraten. Wij liepen een avond mee om te kijken waar ze mee te maken krijgt:
De NS registreert steeds meer geweldsincidenten tegen medewerkers. Vorig jaar ging het bijvoorbeeld om 1042 meldingen, een stijging van 8 procent ten opzichte van 2022.
Niet gezond
Zo'n incident doet wat met het veiligheidsgevoel van de medewerkers, zegt Ike Wiersinga van vakbond CNV. Bijna drie geregistreerde incidenten per dag betekent dat "iedereen die op een station of trein werkt er wel een keertje mee te maken krijgt".
En niet iedereen doet een melding, zegt Wiersinga, dus het werkelijke aantal kan nog hoger liggen. "Medewerkers melden het vaak niet meer als ze uitgescholden worden, want het is zo'n gedoe. Maar het doet ook wat met je als je vaak wordt uitgescholden. Dat is niet gezond."
De meeste mensen bij de NS doen met "heel veel plezier hun werk", maar dit "vergalt het plezier", zegt Wiersinga. Dat wordt beaamd door hoofdconducteur Dupain. Hij schrok van het incident van afgelopen weekend, vertelt hij. "Dan denk je weer even aan je eigen veiligheid. Je wordt steeds alerter tijdens je werk."
De hoofdconducteur maakte in februari zelf een incident mee. Een man zonder vervoersbewijs viel mensen lastig. Toen Dupain hem daarop aansprak bleek hij ook een scherp voorwerp in zijn hand te hebben, waarmee hij stekende bewegingen maakte. Het incident liep uiteindelijk met een sisser af; Dupain vroeg om assistentie en de politie kon de man oppakken.
Dupain had in de weken daarna nog wel last van het incident. "Ik voelde me minder veilig, en ben iets terughoudender geworden in de benadering van de reizigers. Na zo'n incident moet je teruggroeien in je normale patronen en ben je een stukje veiligheid kwijt."
De NS nam het initiatief voor de actie van vannacht en afgelopen week sloten meerdere vervoersbedrijven zich erbij aan. Onder meer het Amsterdamse GVB, Arriva en Qbuzz zetten treinen, trams, metro's en bussen vanavond stil. "Dit incident was bij de NS, maar het gevoel leeft overal in het ov", zegt Wiersinga.
Bodycams
De Tweede Kamer debatteerde woensdag over het geweld in het openbaar vervoer. Partijen willen dat het kabinet met meer plannen komt om dat tegen te gaan. De PVV en VVD willen dat alle medewerkers een bodycam gaan dragen, een plan dat nu nog in de pilot-fase zit. Ook vakbond CNV ziet heil in dat plan.
De NS en de vakbonden willen tevens een uitbreiding van bevoegdheden voor NS-personeel, waardoor het makkelijker moet worden om de identiteit van aangehouden personen vast te stellen.
Dat zou mogelijk kunnen worden door NS-medewerkers toegang te geven tot het register waarin rijbewijzen geregistreerd staan. Op dit moment moet voor het identificeren van reizigers nog de politie ingeschakeld worden, waardoor reizigers tegenover NS-medewerkers makkelijk kunnen liegen over hun identiteit.
Steun in de rug
De NS heeft de afgelopen jaren al stappen gezet voor een veiliger werkomgeving, zegt Wiersinga. Eerder werd een WhatsApp-nummer in het leven geroepen waar reizigers onveilige situaties kunnen melden, er zijn meer stations afgesloten met poortjes en er hangen meer camera's op perrons.
Wiersinga hoopt dat de actie van vanavond als "een ontzettende steun in de rug voelt" voor de medewerkers in het ov. "Want ze voelen zich wel eens eenzaam. Je zal maar in je eentje op de trein staan en worden lastiggevallen door raddraaiers. Dus dat heel het ov stilstaat en er zoveel aandacht voor is, doet ze goed."
Oekraïne heeft vannacht een grote drone-aanval op Rusland uitgevoerd. De actie was vooral gericht op elektriciteitsstations die de militair-industriële productie ondersteunen, zegt een Oekraïense inlichtingenbron tegen persbureau Reuters.
Bij de aanval is een brandstofdepot getroffen. De gouverneur van de Russische regio Smolensk zei dat er brand is ontstaan. Die werd volgens Rusland veroorzaakt door vallende delen van een neergehaalde drone. Volgens Oekraïne zijn ook verschillende elektriciteitsstations geraakt.
Rusland zegt zeker vijftig drones te hebben onderschept en vernietigd. Het land ziet de drone-aanvallen als terrorisme. Bij de aanvallen zijn volgens Rusland twee mensen om het leven gekomen. Ze kwamen om toen hun huis in brand vloog na de inslag van een explosief.
Meer internationale steun
Oekraïne meldt vandaag Russische raketaanvallen. Die zouden de infrastructuur in de steden Odesa en Zaporizja hebben beschadigd.
De afgelopen dagen vielen bij luchtaanvallen meerdere burgerslachtoffers in Oekraïne. Vrijdag kwamen zeker acht mensen om het leven in de stad Dnipro. De Oekraïense president Zelensky drong na de aanval aan op meer internationale steun.
Eerder deze week kwamen bij een aanval op de Oekraïense stad Tsjernihiv zeker vijftien mensen om het leven, 60 mensen raakten gewond.
Het Openbaar Ministerie moet de chat-app Telegram dwingen om zogeheten bangalijsten te verwijderen. Dat vinden het kenniscentrum voor online misbruik OffLimits en advocaten van slachtoffers van mensen die op de lijsten staan. Ze doen "een dringend beroep" op demissionair Justitieminister Yesilgöz om actie te ondernemen.
Op de bangalijsten staan namen, contactgegevens, foto's en video's van vrouwelijke studenten, voorzien van seksistisch commentaar. Vorige maand werd duidelijk dat er onder Utrechtse studenten twee lijsten rondgaan. Een van de lijsten was gemaakt door leden van het Utrechts studentencorps USC. De makers ervan zijn door de vereniging tot maximaal 1,5 jaar geschorst.
Nu zijn dergelijke lijsten opnieuw verschenen, op Telegramkanalen, met enkele honderden volgers. Het is onbekend wie daarvoor verantwoordelijk zijn. "Deze kanalen zouden offline gehaald moeten worden", zegt Robbert Hoving van OffLimits. "Wij hebben dat geprobeerd te doen, maar dat is niet gelukt. Ook politie en justitie is het niet gelukt."
'Telegram geeft geen gehoor'
Dat bevestigt een woordvoerder van het Openbaar Ministerie. Het OM kan socialemediadiensten vorderen om berichten te verwijderen. "Dat zouden wij bijzonder graag doen bij Telegram, maar Telegram doet dit niet. Telegram geeft geen gehoor aan dit soort verzoeken. Dan houdt het tot onze spijt op."
Het is niet voor het eerst dat er kritiek klinkt op Telegram. Vorig jaar bleek al uit onderzoek van de NOS dat door Telegram niet actief wordt opgetreden tegen het delen van contactgegevens en naaktfoto's. De politie en hulpverleners zeiden toen ook al dat Telegram slecht bereikbaar is en niet makkelijk meewerkt.
'Burger moet zich maar redden'
Otto Volgenant van Boekx Advocaten, die slachtoffers van bangalijsten bijstaat, vindt het onbegrijpelijk dat justitie niet meer actie onderneemt. "De officier van justitie heeft de bevoegdheid om een bevel aan Telegram te geven. Maar justitie weigert op voorhand maatregelen te nemen omdat ze denken dat Telegram daar niet aan mee zal werken", zegt hij. "Justitie weigert zich sterk te maken voor slachtoffers van online misdrijven. De burger moet zich blijkbaar online zelf maar redden."
Ook Hoving vindt dat er actie moet worden ondernomen. "Er gebeurt heel veel op dat platform. Ze moeten bevelen eruit gaan sturen en daarna gaan doorpakken. Als we zeggen: er is niets aan te doen, dan laat je de slachtoffers over aan hun lot. Dat kan gewoon niet."
De NOS heeft Telegram om een reactie gevraagd, maar het bedrijf was nog niet bereikbaar voor een reactie.
De politie heeft geen nieuwe verdachten op het oog voor de mishandeling van een conducteur, vorige week zaterdagavond. De jongen van 15 die kort na het incident werd aangehouden, is de enige verdachte. Eerder meldde de vakbond voor spoorwegpersoneel VVMC op basis van de NS dat de vrouw was mishandeld door een groep jongeren.
Uit protest tegen het geweld tegen treinpersoneel worden vanavond alle treinen drie minuten stilgezet. De actie is om 22.30 uur, een week na de mishandeling. Veel andere vervoerders hebben zich aangesloten bij het protest van de NS.
Zes tot acht jongens
De conducteur werd mishandeld in een trein van Den Haag HS naar Delft. Volgens een persbericht van de VVMC van begin deze week werd de vrouw door een groep van "zes tot acht jongens" mishandeld. Ze zou zijn "geschopt, geslagen en met grof geweld van de trap zijn geduwd". Ook een machinist zou klappen hebben gekregen. De VVMC baseerde zich voor het bericht over het incident naar eigen zeggen op een melding van de NS.
De conducteur liep een botbreuk op en deed aangifte bij de politie. De machinist heeft geen aangifte gedaan, de NS zegt dat niet duidelijk is of die ook letsel heeft opgelopen.
Kort na de mishandeling werd een jongen van 15 aangehouden. Hij kwam een dag later vrij, maar blijft nog wel verdachte. "Op basis van wat nu bekend is, zijn we vooralsnog niet op zoek naar andere verdachten", zegt de politie op basis van gesprekken met getuigen en het bekijken van camerabeelden. De politie zegt dat het onderzoek nog loopt en is op zoek naar meer mensen die mogelijk iets weten over het incident.
Hectiek
De NS denkt dat de hectiek van het moment mogelijk een rol speelde bij de onduidelijkheid over het aantal daders. "Op het moment dat je mishandeld wordt heb je dat in de consternatie misschien niet door", zegt een woordvoerder.
In een nieuwsbericht van de NS staat nog wel dat de vrouw is mishandeld door een groep jongeren. De woordvoerder zegt daarover dat persberichten niet achteraf meer worden veranderd. "Waar het om gaat is dat zij is belaagd door een groep jongeren en dat ze is mishandeld."
Bloedneus
Vakbond VVMC wil vooral benadrukken dat dit incident niet op zichzelf staat. "Dit soort dingen gebeurt voortdurend. Afgelopen week is nog een medewerker van Veiligheid en Service gewurgd door iemand die geen kaartje had. Ook werd iemand op de bus een bloedneus geslagen." De vakbond staat ook in contact met de conducteur die is mishandeld. "Zij heeft rust nodig."
Afgelopen jaar kwamen bij de NS 1042 meldingen binnen van geweld tegen treinpersoneel, 8 procent meer dan een jaar eerder. Een woordvoerder zei daarover dat het daarbij niet gaat over een woordenwisseling, maar over bedreigingen, spugen en belagen.
Vorig jaar zijn 137 Nederlanders aangehouden in verband met plofkraken in Duitsland. Dat blijkt uit een rapportage van de Nederlandse politie. Een deel werd bij het opblazen van een geldautomaat op heterdaad betrapt, anderen na onderzoek door de recherche.
De Nederlandse en Duitse politie- en justitiediensten werken steeds nauwer samen in de strijd tegen plofkrakers. Het is al langer bekend dat Nederlandse criminelen hun werkterrein hebben verlegd naar Duitsland. De automaten in Nederland zijn de laatste jaren steeds beter beveiligd. Onder meer doordat bankbiljetten na 'een plof' worden verlijmd, is het volgens de politie bijna onmogelijk om nog geld buit te maken.
In Duitsland zijn nog niet alle geldautomaten goed beveiligd. Bovendien zijn ze vaak goed gevuld, omdat Duitsers nog veel met contant geld afrekenen.
Wel minder plofkraken
Nederland en Duitsland werken bij de opsporing samen door gezamenlijke onderzoeken, verzoeken voor rechtshulp en forensische analyses. Het aantal plofkraken in Duitsland waarbij vermoedelijk Nederlanders betrokken waren, nam voor het eerst in jaren wel af. Het waren er in 2023 367, tegen 442 een jaar eerder.
De politie benadrukt dat afgezien van de schade die de explosieven veroorzaken de plofkrakers ook op de vlucht enorme risico's nemen. Zo werd vorig jaar een voetganger doodgereden door vluchtende criminelen. Ook verdronk een verdachte nadat de vluchtauto waarin hij zat te water raakte en zijn medeverdachten hem achterlieten.
Megaproces
Volgende week begint in de Duitse stad Bamberg, ten noorden van Neurenberg, een megaproces tegen zestien Nederlandse verdachten van plofkraken. De groep wordt verantwoordelijk gehouden voor het opblazen van zo'n negentig geldautomaten, waarbij zo'n zeven miljoen euro werd buitgemaakt.
Er zijn maar liefst negentig zittingsdagen voor de rechtszaak uitgetrokken. Vanwege de omvang van de zaak wordt het proces gehouden in een sporthal op het terrein van het opleidingsinstituut van de Duitse politie.
Ook in deze zaak is door Nederland en Duitsland nauw samengewerkt. Een verdachte situatie in Limburg leidde, dankzij de korte lijnen met de Duitse politie in drie maanden tijd tot de aanhouding van negen verdachten. Later volgden nog acht aanhoudingen.
De politie is op zoek naar de verdachte van een zware mishandeling op de hei bij Hilversum. Een 59-jarige man werd daar bij een wandeling zo hard geslagen en geschopt op zijn hoofd dat hij waarschijnlijk blind raakte aan een oog.
De verdachte is een zwerver die in een tentje op de Westerheide bivakkeerde, vermoedt de politie.
De 59-jarige man liep op woensdagochtend 13 maart om 08.15 uur met zijn hond op de hei, meldt NH. Daar stuitte hij naast een omgevallen boomstam op een zilvergrijze koepeltent met, volgens de politie "veel troep er omheen".
De tenteigenaar begon de man met zijn hond vrijwel direct te slaan en te schoppen. Hoewel het slachtoffer zich verdedigde raakte hij zwaargewond. Uiteindelijk lukte het hem om zijn belager van zich af te schudden. Hevig bloedend werd hij door zijn hond naar huis begeleid. In het ziekenhuis bleek even later dat het de vraag is of hij zijn oogbol kan behouden.
Meer wandelaars
De politie brengt de zaak nu pas onder de aandacht omdat het slachtoffer om gezondheidsredenen zich niet eerder meldde. Er is een signalement van de verdachte. Hij spreekt Duits, droeg slippers en rijdt mogelijk rond op een bakfiets. De politie wijst erop dat er zeer waarschijnlijk getuigen zijn van de mishandeling. Er liepen die ochtend meer wandelaars op de Westerheide.
Een keer per maand
Boswachter John Didderen zegt dat hij graag eerder op de hoogte was gebracht van het incident. "We wisten wel dat de politie op zoek was naar iemand, maar niet dat de situatie zo ernstig was", aldus Didderen in de Gooi en Eemlander. Hij zegt niet eerder te hebben gehoord over een agressieve tentbewoner. Wel komt hij vaker tentjes tegen op de hei. "Ongeveer een keer per maand ontvangen we een verzoek om een tent te verwijderen", stelt de boswachter.
In Mexico zijn deze week opnieuw twee burgemeesterskandidaten vermoord. Het zijn de zoveelste moorden op kandidaten voor het burgemeesterschap. Op 2 juni zijn de verkiezingen in het land.
Kandidaat Noe Ramos Ferretiz werd vrijdag doodgestoken toen hij campagne voerde voor de aankomende verkiezingen. Ramos was slechts een paar dagen eerder aan zijn campagne begonnen. Lokale media meldden dat het lichaam bebloed op de stoep lag in de stad Mante. De dader wist te ontkomen. De stad ligt in een regio waar drugskartels al jaren oorlog voeren.
Zwaar mishandeld
Eerder deze week werden in de buurt van de plaats San José Independencia twee politici ontvoerd. Het ging om gemeentebestuurder Agar Cancino Gómez en haar echtgenoot en burgemeesterskandidaat Alberto Antonio García.
De burgemeesterskandidaat werd gisteren dood aangetroffen op een eiland in een stuwmeer. Zijn vrouw kon worden bevrijd. Volgens krant El Heraldo de México waren beiden zwaar mishandeld. In het verleden waren volgens persbureau AP drugsbendes actief in het gebied.
Ook begin deze maand werd al een burgemeesterskandidaat doodgeschoten op straat. Onderzoeksbureau Laboratorio Electoral meldt dat sinds afgelopen zomer in Mexico zeventien burgemeesterskandidaten zijn vermoord. AP spreekt van de meest gewelddadige verkiezingen ooit in het land.
De man die zichzelf in brand stak vlak bij de rechtbank in New York, is aan zijn verwondingen overleden. Dat melden verschillende Amerikaanse media.
De man stak zich gisteren in brand bij de rechtbank waar de zwijggeldzaak dient rond de voormalige Amerikaanse president Trump. Volgens de autoriteiten lijkt zijn actie niet specifiek gericht tegen Trump of de rechtszaak.
De politie in New York zegt dat het gaat om Maxwell Azzarello uit Florida, die voor zijn daad een video plaatste op internet. Daarin sprak hij over een extreme daad om de aandacht te vestigen op een dringende en belangrijke ontdekking. Het zou gaan om een complottheorie over een "apocalyptische fascistische wereldcoup".
Getuigen vertellen hoe de man zichzelf in brand stak (schokkende beelden):
Voor zijn daad gooide de man pamfletten met zijn samenzweringstheorie in de lucht. Verslaggevers van CNN zeiden dat de man meer dan drie minuten omgeven was door vlammen. Omstanders en agenten schoten te hulp. Ze probeerden de brand te blussen met jassen en brandblussers.
Goedemorgen! Het openbaar vervoer staat om 22.30 uur drie minuten stil. En de PvdA en GroenLinks stellen samen hun verkiezingsprogramma voor de Europese verkiezingen vast.
Eerst het weer: Wolken, opklaringen en enkele buien wisselen elkaar af. Er waait een stevig noordwestenwind. Het wordt 8 tot 11 graden. De komende dagen licht wisselvallig en koel lenteweer.
Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.
Wat kun je vandaag verwachten?
Wat heb je gemist?
Het is de vraag of je komende zomer nog Nederlandse kersen kunt kopen op de markt of bij een kraampje langs de weg. Kersentelers mogen een exotische fruitvlieg niet langer bestrijden met twee veelgebruikte middelen. De telers vrezen voor een mislukte oogst.
De suzuki-fruitvlieg werd in 2012 voor het eerst in Nederland gezien. De bestrijding ervan verloopt moeizaam. Tot nu toe kregen telers ieder jaar een vrijstelling van de minister om twee bestrijdingsmiddelen te gebruiken, maar dit jaar mag dat niet.
Het ministerie zegt zich te baseren op een negatief advies van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Die constateerde bij controles dat kersentelers zich niet aan de voorschriften hielden. De fruittelers hopen de minister nog op andere gedachten te kunnen brengen.
Ander nieuws uit de nacht:
En dan nog even dit:
Vandaag rijden veertien praalwagens van Noordwijk naar het centrum van Haarlem. De fleurige optocht met wagens vol hyacinten, tulpen en andere bloemen trekt elk jaar honderdduizenden toeschouwers.
Vorig jaar zag het er zo uit:
Fijne dag!
In Washington stemt het Huis van Afgevaardigden vandaag over een steunpakket van 61 miljard dollar voor Oekraïne. De Amerikaanse Senaat nam een soortgelijk pakket in februari aan. Of dat in het Huis ook gaat gebeuren is nog even afwachten: in de Senaat hebben de Democraten de meerderheid, in het Huis van Afgevaardigden is er een nipte Republikeinse meerderheid.
Voor de Oekraïense president Zelensky is het in ieder geval duidelijk: de hulp moet er komen. Volgens hem zou het niet leveren van steun het einde van Oekraïne kunnen betekenen en zelfs een Derde Wereldoorlog kunnen ontketenen. Het geld is volgens de Oekraïense president van levensbelang voor zijn land. "Elke raket, elke drone moet worden neergehaald", benadrukte hij. "De wereld kan hiervoor zorgen, onze partners zijn daartoe in staat."
Deze waarschuwingen zijn een politiek drukmiddel, maar ook de harde realiteit. Vanuit Oekraïens perspectief is de oorlogssituatie nijpend, ziet Oost-Europa-onderzoeker Bob Deen (Clingendael).
"De Russen boeken niet alleen terreinwinst op de grond, maar lijken ook lokaal overwicht te krijgen in de lucht", verwijst hij naar de recente verwoestende aanvallen op de Oekraïense energiesector. Enkele miljoenen huishoudens kwamen zonder stroom of water te zitten.
Het is een nachtmerriescenario voor Kyiv als de steun uit Washington uitblijft zodra een groot Russische lenteoffensief begint. Toch is het nog maar de vraag of die steun er komt: in het Huis hebben de Republikeinen een krappe meerderheid en zij hebben zich de afgelopen maanden, aangemoedigd door presidentskandidaat Donald Trump, kritisch getoond over het pakket.
De Republikeinse voorzitter van het Huis, Mike Johnson, was een van die tegenstanders, maar hij leek afgelopen week te zijn gedraaid. "Ik kan een egoïstische keuze maken, maar ik doe hier wat ik denk dat juist is. Wapensteun aan Oekraïne is echt van belang", zei hij in een interview. Daarin zei hij ook dat als we niet oppassen Poetin straks doorstoot naar de Baltische staten of Polen.
Om een meerderheid te behalen kiest hij ervoor om het buitenlandse steunpakket op te knippen. De Senaat stemde voor een gecombineerd steunpakket voor Oekraïne, Israël en Taiwan ter waarde van ruim 95 miljard dollar. Nu wordt op initiatief van Johnson los over de steun voor Oekraïne gestemd. Ook wordt een deel van het geld voor Oekraïne nu niet gegeven, maar gaat het om een lening.
Nederlandse kersen halen bij een kraampje langs de weg, direct bij de boomgaard of op de markt, het is de vraag of dat er deze zomer nog in zit. Kersentelers mogen een exotische fruitvlieg dit seizoen niet langer bestrijden met twee veelgebruikte middelen en vrezen voor een mislukte oogst.
De zogenoemde suzuki-fruitvlieg vormt al jaren een plaag voor de kersenteelt. De vliegjes kunnen eitjes leggen in de groeiende kersen, die daardoor gaan rotten. De invasieve insecten werden in 2012 voor het eerst in Nederland ontdekt en hebben zich daarna snel over het land verspreid. De bestrijding ervan verloopt moeizaam.
Tot nu toe kregen telers elk jaar een vrijstelling voor het gebruik van twee gewasbeschermingsmiddelen, Exirel en Tracer. Ook voor dit jaar dienden de fruittelers een vrijstellingsverzoek in bij het ministerie van Landbouw, maar dat heeft het verzoek onlangs afgewezen, tot ontsteltenis van de ruim honderd Nederlandse kersentelers.
Voorschriften niet opgevolgd
Het ministerie zegt zijn besluit te baseren op een negatief advies van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Die voerde de afgelopen jaren controles uit bij kersentelers en daaruit bleek dat zij zich niet hielden aan "de voorschriften voor de veilige toepassing van de bestrijdingsmiddelen", aldus een woordvoerder van het ministerie.
Verkeerd gebruik van de beschermingsmiddelen vormt een gevaar voor het oppervlaktewater, licht hij toe. Nederland heeft zich juist ten doel gesteld om de kwaliteit van dat water te verbeteren. Daarnaast kunnen bijen, die de kersen bestuiven, door onjuist gebruik van de beschermingsmiddelen in de problemen komen.
Het ministerie benadrukt dat de telers negen keer een tijdelijke vrijstelling hebben aangevraagd voor een noodsituatie, dus voor die suzuki-fruitvlieg. De fruittelers zouden ruimschoots de tijd hebben gehad om een duurzame oplossing te vinden.
"Het is een heel vervelende boodschap voor telers", zegt de woordvoerder. Het ministerie heeft de Nederlandse Fruittelers Organisatie (NFO) vorige week telefonisch ingelicht, komende week volgt een brief met toelichting. De branchevereniging heeft eerst nog achter de schermen geprobeerd om de minister op andere gedachten te brengen, vertelt voorzitter Ron Mulders, maar zonder succes. Daarom trekken de telers nu publiekelijk aan de bel.
"We gaan niet met de tractor naar het Binnenhof, dat is niet onze stijl, maar we willen wel voorkomen dat deze mooie bedrijfstak naar de filistijnen gaat", zegt Mulders. "We weten dat we als fruitsector voor uitdagingen staan, maar het tempo van de besluiten ligt nu hoger dan wij kunnen bijbenen. Dan speel je met de continuïteit van de sector."
Over de grens wel toegestaan
"Dit besluit valt rauw op ons dak", zegt kersenteler Arie Oosterom, die met zijn familie al decennialang een boomgaard in Harmelen bestiert. In het seizoen verkopen ze kersen in de boerderijwinkel bij de boomgaard en op allerlei andere plekken in de omgeving. Over een week of vijf dachten ze hun eerste kersen van het jaar te kunnen oogsten.
Die planning staat nu op losse schroeven. Over een paar weken had de familie de kersen tegen de Aziatische fruitvlieg willen beschermen met de toegestane bestrijdingsmiddelen, zoals in voorgaande jaren. "Als dat niet mag, gaat onze hele oogst eraan", zegt Oosterom geëmotioneerd. "Dit is de enige mogelijkheid om de fruitvlieg te bestrijden. Wij kunnen er ook niets aan doen dat die vlieg is meegekomen naar Nederland."
Het College voor de toelating van Gewasbeschermingsmiddelen en Biociden (CTGB) laat desgevraagd weten dat zij positief heeft geadviseerd over het tijdelijk gebruik van Exirel en Tracer. De werkzame stof van deze middelen is in Europa goedgekeurd. De middelen moet nog goedgekeurd worden in Nederland, dat verzoek is enkele jaren geleden gedaan. Het onderzoek kan ook nog jaren duren. Voor Belgische fruittelers is een van de middelen wel goedgekeurd door de Belgische overheid. Volgens het CTGB wil dat niet zeggen dat het ook in Nederland automatisch wordt goedgekeurd.
Mulders noemt het "wrang" dat Exirel en Tracer in andere Europese landen wel zijn toegestaan, zoals Duitsland en België. "Kersentelers in Zuid-Limburg en Zeeland kunnen haast zien hoe hun collega's over de grens de bestrijdingsmiddelen wel mogen gebruiken, terwijl ze hier het faillissement worden ingejaagd. Willen we kersentelers echt uit Nederland weghebben?"
Haast geboden
Lastig is verder dat er voor de fruittelers nauwelijks alternatieve bestrijdingsmethoden voorhanden zijn; ook biologische boeren maken gebruik van Tracer. "We doen echt ons best om het goed te doen", zegt Oosterom. "We hebben net geïnvesteerd in een nieuwe spuit voor achter de trekker en we spannen netten rond de bomen."
Met nog slechts weken te gaan voordat de telers hun kersen willen bespuiten, is haast geboden. Mulders vertegenwoordigt met zijn NFO honderd fruitboeren en is druk bezig om Tweede Kamerleden te benaderen. Hij hoopt dat zij minister Adema van Landbouw ervan weten te overtuigen het gebruik van de bestrijdingsmiddelen dit jaar alsnog toe te staan.
Een groep investeerders en klanten van de voormalig cryptobeurs FTX hebben een schikking getroffen met medeoprichter Sam Bankman-Fried. In ruil voor medewerking in andere rechtszaken tegen andere betrokkenen, onder wie een aantal grote namen, laten de investeerders hun claims tegen Bankman-Fried vallen. De meldt het zakelijke persbureau Bloomberg.
De schikking is ingediend bij de rechtbank in Miami, maar moet nog wel worden goedgekeurd. Bankman-Fried werd vorige maand veroordeeld tot een celstraf van 25 jaar voor fraude en samenzwering rond FTX. Hij gaat in hoger beroep tegen zijn straf.
FTX was een platform waar gebruikers een cryptorekening konden openen en cryptomunten konden verhandelen. De 32-jarige Bankman-Fried heeft op grote schaal gefraudeerd met de tegoeden van klanten. Hij sluisde 8 miljard dollar weg, een van de grootste financiële fraudes ooit.
Geld verhalen
Naast de zaak waarin Bankman-Fried veroordeeld is tot 25 jaar cel, lopen er in andere civiele zaken nog claims tegen hem. Onder meer van een grote groep gedupeerden, zoals de investeerders en klanten. Nu willen zij hun claims laten vallen, om zo Amerikaanse sterren en andere influencers die FTX promootten, veroordeeld te krijgen. Aanklagers beweren dat de sterren niet transparant genoeg waren over hun samenwerking met FTX. Op die manier hopen de investeerders en klanten hun geld terug te krijgen.
Bankman-Fried zou hebben beloofd documenten te overhandigen die bewijzen dat sterren zoals basketballegende Shaquille O'Neal, voormalig American Football-speler Tom Brady en model Gisele Bündchen reclame hebben gemaakt voor FTX.
Nieuwsuur maakte onlangs onderstaande video over de opkomst en ondergang van de cryptofraudeur:
De Verenigde Staten trekken hun troepen terug uit Niger. In de komende maanden zullen de ruim duizend Amerikaanse militairen het West-Afrikaanse land verlaten.
Na berichtgeving van The New York Times over de terugtrekking van de troepen melden bronnen aan persbureau Reuters dat er een akkoord is gesloten tussen het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en de junta in Niger.
Eerder haalde Frankrijk al zijn militairen en ambassadeur weg uit het land. Dat deed het een paar maanden na de militaire staatsgreep in Niger in de zomer van 2023. Meteen na de coup keerden de plegers zich tegen de oude kolonisator en werd de militaire samenwerking stopgezet.
Het Amerikaanse leger heeft twee bases in Niger, waaronder een grote dronebasis in het noorden van het land. De bouw van deze dronebasis kostte de VS meer dan 100 miljoen dollar en wordt gebruikt voor droneaanvallen op aan al-Qaida en Islamitische Staat gelieerde organisaties in de Sahel-regio.
Sinds 2018 is de dronebasis in het noorden van Niger in gebruik. Wat er met de militaire basis gaat gebeuren, is niet bekend.
Russische invloeden
Niger was lang een bondgenoot van de VS en de EU en ze werkten op militair gebied samen, tot de coupplegers in Niger aan de macht kwamen. De nieuwe autoriteiten sloten zich aan bij de junta's in buurlanden Mali en Burkina Faso.
Onlangs eindigde de junta in Niger al de militaire samenwerking met de VS. Honderden inwoners gingen vorige week de straat op en eisten het vertrek van de Amerikaanse militairen, vrijwel tegelijkertijd werden Russische militaire instructeurs verwelkomd.
De drie West-Afrikaanse landen hebben de banden met Rusland aangehaald. Vorige week landde een groep militaire trainers en medewerkers van het Russische ministerie van Defensie in de hoofdstad Niamey van Niger. Zij maken deel uit van het zogenoemde 'Africa Corps', de nieuwe naam van het Wagner-huurlingenleger op Afrikaanse bodem.
De staatsgreep in Niger leidde wereldwijd tot zorgen. NOS op 3 maakte onderstaande video over de situatie:
Curaçao heeft in maart dit jaar zijn beste toeristenmaand ooit beleefd. In totaal verwelkomde het eiland afgelopen maand 63.556 toeristen. Dat is een stijging van 38 procent vergeleken met een jaar eerder. Dat maakte het Curaçao Tourist Board (CTB) bekend op zijn website.
Het is tevens de vierde opeenvolgende maand waarin minstens 60.000 bezoekers het eiland bezochten. Volgens het CTB bevestigen deze cijfers "de groeiende populariteit van Curaçao als een topbestemming in het Caribisch gebied".
Nog altijd is Europa koploper met een aandeel van 40 procent in het aantal vakantiegangers dat voet zet op Curaçao. Maar Noord-Amerika hijgt in de nek met een aandeel van inmiddels 38 procent. Zuid-Amerika vertegenwoordigt 17 procent, terwijl de Caribische regio 4 procent bijdraagt.
Meeste Nederlanders
In absolute aantallen spant Nederland nog altijd de kroon met 19.295 Nederlanders die naar Curaçao afreisden. Jong en oud vloog naar het Caribisch gebied om te genieten van een vakantie. Bijna de helft (46 procent) van de Nederlandse toeristen koos daarbij voor een resort.
Niet alleen kende maart 2024 een recordaantal bezoekers, ook piekte het aantal Amerikaanse bezoekers op het eiland. Meer dan 18.000 Amerikanen kozen in maart voor Curaçao als vakantiebestemming. Volgens het CTB is dat een stijging van maar liefst 58 procent ten opzichte van een jaar eerder. 68 procent van de Amerikaanse bezoekers koos voor een resort als onderkomen op het eiland.
Vooral Amerikanen uit New York, Florida, New Jersey en North Carolina bezochten Curaçao.
De Amerikaanse chipgigant Nvidia is vandaag zo'n 200 miljard dollar aan beurswaarde kwijtgeraakt. Het aandeel van de chipfabrikant daalde met 10 procent. Beleggers vrezen dat de kwartaalcijfers van Nvidia minder hoog zullen uitkomen dan aanvankelijk verwacht, mede door de geopolitieke spanningen en aanhoudende inflatie.
De afgelopen jaren maakte de maker van videokaarten een stormachtige groei door op de beurs. In vijf jaar tijd verzeventienvoudigde de waarde van het aandeel, van 40 naar 700 dollar. Ook de winst groeide enorm. Vorig jaar boekte de chipmaker een winst van ruim 27 miljard euro; in 2022 was dat bedrag nog de omzet.
Nvidia groeide de afgelopen jaren razendsnel vanwege de toenemende vraag naar toepassingen van AI (kunstmatige intelligentie). Aanvankelijk gebruikten vooral gamers de kaarten, maar door de rekenkracht zijn de chips ook belangrijk geworden in datacenters. Die bieden AI-programma's zoals ChatGPT de rekenkracht die ze nodig hebben, bijvoorbeeld om antwoorden te genereren.
De waardedaling van Nvidia komt in dezelfde week dat de Nederlandse chipmachinemaker ASML tegenvallende kwartaalcijfers bekendmaakte. De omzet van dat bedrijf is de afgelopen drie maanden gedaald ten opzichte van dezelfde periode een jaar geleden. De omzet kwam uit op 5,3 miljard euro, een daling van 20 procent.
Bewoners van Urk keken vanmorgen vreemd op toen ze een pantservoertuig door de straten zagen rijden. Op de gevechtswagen wapperde een Nederlandse vlag. Militairen liepen naast het voertuig en ook werden rookbommen afgestoken.
Waarom het voertuig door het dorp reed, was de bewoners niet duidelijk en ook de gemeente leek in eerste instantie niet op de hoogte, schrijft Omroep Flevoland.
De gevechtswagen bleek onderdeel van de bruiloft van Urkers Rink en Nelly-Janne. Rink, een medewerker van Defensie, mocht volgens de regionale omroep zijn eigen werkvoertuig 'lenen' om zijn aanstaande vrouw mee op te halen.
Het ritje van het CV90-infanteriegevechtsvoertuig, dat zo'n 30.000 kilo weegt, trok veel bekijks en de militairen gingen met kinderen op de foto.
Een gemeentewoordvoerder laat aan de omroep weten dat voor een dergelijke actie niet per se een vergunning nodig is.
Een man heeft zichzelf in brand gestoken buiten de rechtbank in New York waar de zwijggeldzaak dient rond de voormalige Amerikaanse president Trump. Het vuur is geblust en de persoon is zwaargewond afgevoerd op een brancard, is te zien op beelden.
De man verkeert in kritieke toestand, meldt de BBC. Verslaggevers van CNN zeiden dat de man meer dan drie minuten omgeven was door vlammen. "Ik zie een totaal verkoold mens", zei een van hen. Het gebied rondom de rechtbank is afgezet.
Voordat de man zichzelf in brand stak, overgoot hij zichzelf twee keer met een vloeistof en gooide hij gekleurde pamfletten in de lucht, zegt een inwoner van de wijk tegen de BBC. Op die pamfletten stonden volgens de politie complottheorieën. Op internet zou de man een verklaring hebben geplaatst, waarin hij zegt een "apocalyptische fascistische wereldcoup" te verwachten.
Het gaat volgens de politie om een man uit St. Augustine in de staat Florida, geboren in 1987. Hij zou deze week in New York zijn aangekomen, en zijn familie zou niet hebben geweten dat hij hier was.
Zwijggeldzaak Trump
De rechtszaal wordt al strenger beveiligd, gezien de dagelijkse aanwezigheid van de oud-president. Het incident gebeurde kort na de afronding van de juryselectie voor de strafzaak. Trump was op dat moment in de rechtbank. Kort daarna verliet hij het gerechtsgebouw.
De 77-jarige Trump staat in deze strafzaak - in totaal lopen er vier tegen hem - terecht voor het betalen van zwijggeld aan ex-pornoactrice Stormy Daniels, met wie hij seks zou hebben gehad.
Twaalf juryleden moeten zich buigen over de vraag of hij 130.000 dollar heeft betaald aan Daniels om zo een schandaal te voorkomen in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2016. Die werden uiteindelijk door Trump gewonnen.
Overstromingen na hevige regenval hebben een onverharde snelweg in Australië onbegaanbaar gemaakt. Al sinds begin maart is de Great Central Road afgesloten. Vrachtwagenchauffeurs die vanuit de westelijke stad Perth een afgelegen goudmijn bevoorraden, moeten daardoor nu ruim 4000 kilometer omrijden om de mijn te bereiken.
De afsluiting van de outback-snelweg die van Laverton in West-Australië naar Yulara in het Noordelijk Territorium loopt, gaat naar verwachting nog tot eind mei duren.
Van buitenwereld afgesloten
Op het hoogtepunt van de overstromingen stond het water op de weg meer dan een meter hoog en was ook een Aboriginal gemeenschap afgesloten van de buitenwereld. Zij werden via de lucht bevoorraad.
Niet alleen de Great Central Road is zwaar beschadigd door de overstromingen. Ook duizenden kilometers aan andere wegen in de regio hebben schade opgelopen, meldt het Australische ABC News. Deskundigen inventariseren de schade. De lokale autoriteiten vrezen dat het bedrag kan oplopen tot 100 miljoen Australische dollar (ruim 60 miljoen euro).
4600 kilometer
Bij de Gruyère-goudmijn, 200 kilometer ten noorden van Laverton, viel in twee weken 140 millimeter regen. Dat is de helft van wat er gemiddeld in een jaar valt. Vanwege de overstromingen lukte het niet om brandstof en materialen aan te voeren. Daardoor lag het werk in de mijn en de bijbehorende fabriek tijdelijk stil.
De mijn wordt bevoorraad vanuit Perth, dat in het westen van Australië aan de Indische Oceaan ligt. Normaal gesproken is dat een rit van zo'n duizend kilometer. Nu rijden de vrachtwagens om via Zuid-Australië en het Noordelijk Territorium, een omweg van zo'n 4600 kilometer. Om een indruk te geven van hoe ver dat is: het continent Australië is ongeveer 4000 kilometer breed.
De schade aan wegen en bruggen is dus enorm. De lokale overheden krijgen geld uit het nationale rampenfonds om de schade te herstellen.
De afgelopen maanden had Australië vaker te kampen met overstromingen en zware regenval. Zo waren er in de staat Victoria, maar ook in Sydney problemen door een extreem natte zomer.
Speeddaten met Vlaamse politici, oefenstemhokjes en quizspellen. Het Vlaams Parlement hoopt zo jongeren die begin juni voor de eerste keer hun stem gaan uitbrengen klaar te stomen voor de verkiezingen. Daarom heeft het parlement zijn deuren geopend voor 1500 jonge Vlaamse first-time voters voor het Kiesfestival.
Anders dan Nederland heeft België een opkomstplicht bij verkiezingen. Belgen zijn verplicht te gaan stemmen. Op 9 juni doen ze dat voor meerdere verkiezingen tegelijk. De Europese, de nationale en ook de regionale verkiezingen, die allemaal op één dag worden gehouden.
500.000 Vlaamse jongeren stemmen dit jaar voor het eerst. Omdat het zo'n grote groep is, vond het Vlaams Parlement het belangrijk het Kiesfestival te organiseren. "We denken dat het goed is jongeren te helpen zodat ze zich goed kunnen informeren over de politiek. Ik hoop dat ze zich aan het einde van de dag geprikkeld voelen om zich verder in de politiek en de verkiezingen te verdiepen", zegt Vivi Lombaerts, directeur communicatie van het Vlaams Parlement.
Om jongeren te laten wennen aan het idee dat ze op 9 juni echt naar de stembus toe moeten, staat in het Vlaams Parlement een stemhokje waar ze alvast een 'oefenstem' kunnen uitbrengen.
Zo spannend is dat stemmen trouwens helemaal niet, zegt Thyvano (17): "Alleen weet ik nog niet waar ik in het echt op wil gaan stemmen, ik heb in de oefenhokjes ook twee keer blanco gestemd. Het is moeilijk, alle partijen hebben wel punten waar je het wel en niet mee eens bent."
Vlaams Belang populair
De Belgisch-Limburgse Hogeschool PXL hield in samenwerking met TV Limburg begin dit jaar een peiling onder Vlaamse jongeren om hun stemgedrag in kaart te brengen. Daaruit bleek dat 1 op de 4 jonge kiezers van plan is om op het radicaal-rechtse Vlaams Belang te stemmen.
Volgens de laatste peilingen wordt die partij ook de grootste in Vlaanderen: 27,8 procent van de kiezers zegt nu op Vlaams Belang te willen stemmen, gevolgd door de het Vlaams-nationalistische NVA en het sociaaldemocratische Vooruit.
Tijdens de speeddates konden jongeren met politici praten over voor hen belangrijke onderwerpen. Veel jongeren kwamen daarom met hun vragen bij de voorzitter van Vlaams Belang, Tom van Grieken.
Ook Geoffrey (17) nam een kijkje bij Vlaams Belang. Of hij op die partij gaat stemmen weet hij nog niet: "Het is een goede dag om even te kijken bij verschillende partijen, maar Vlaams Belang interesseert me zeker."
Vlaams Belang is onder andere tegen het opnemen van asielzoekers en wil dat Vlaanderen volledig onafhankelijk wordt. Geoffrey vindt dat laatste geen slecht idee: "Ik vind het afscheiden van België een goed standpunt. Vlaanderen moet elk jaar veel geld afstaan aan Wallonië, ik denk dat we daarmee moeten stoppen."
Stijn (18) denkt aan het einde van de dag te weten op welke partij hij gaat stemmen: "Ik wil links stemmen, want ik vind klimaat belangrijk, maar ik vind vooral dat de rechtse partijen best wel naar racisme neigen."
Nadia Naji, voorzitter van Groen, die het volgens het onderzoek onder jongeren ook goed doen, stond bij de infostand van haar partij klaar om met deze groep in gesprek te gaan. "Het Kiesfestival is superbelangrijk, voor de jongeren maar ook voor ons. Zij moeten straks een goede keuze kunnen maken, maar wij moeten ook luisteren waar jongeren wakker van liggen."
